به گزارش مشرق به نقل از جهان، درحال حاضر روزانه حدود 60 میلیون لیتر بنزین در کشور تولید می شود که گفته می شود به طور متوسط از این میزان روزانه تنها 54 میلیون لیتر به مصرف اختصاص می یابد. بنابراین در شرایطی که ایران توان صادرات روزانه 6 میلیون لیتر بنزین در روز را دارد اما آمار گمرک نشان می دهد که روزانه 700 هزار لیتر از بنزین کشور صادر می شود.
این درحالی است که قراراست تولید بنزین کشور تا پایان سال با تخصیص بیش از دو میلیون بشکه نفت به 69 میلیون لیتر در روز برسد. رقمی که در صورتی محقق خواهد شد که ایران جایگاه خود را به عنوان دومین صادرکننده نفت از دست بدهد. آن هم در شرایطی که ایران در جذب خریدار برای بنزین خود ناکام مانده است.
این درحالی است که براساس آمارهای موجود،در صورت اجرای به موقع طرح های توسعه ای پالایشگاه های کشور تولید روزانه بنزین به مرز 69 میلیون لیتر در روز خواهد رسید.
براساس این گزارش، در تابستان امسال پالایشگاه آبادان با افزایش تولید حدود 4 میلیون لیتر در روز و پالایشگاه اراک با تولید روزانه بیش از 11 میلیون لیتر بنزین وارد مدار تولید خواهند شد که در اینصورت تولید روزانه کشور در پایان شهریورامسال به 60 میلیون لیتر در روز خواهد رسید.در اینصورت ایران این امکان را خواهد داشت که با توجه به متوسط مصرف بنزین در سالجاری حدود 54 میلیون لیتر در روز بیش از 6 میلیون لیتر بنزین صادر کند.
این درحالی است که در شرایط فعلی همچنان کشور با کمبود بنزین مواجه است. همچنین وعده ها حکایت از این نکته دارد که در پاییز امسال نیز باید در انتظار پایان یافتن طرح توسعه پالایشگاه تهران بود که در اینصورت بازهم نزدیک دو میلیون بشکه به تولید بنزین کشور افزوده خواهد شد.
براساس این وعده ها قراراست زمستان امسال نیز طرح بنزین سازی پالایشگاه های بندرعباس،لاوان،تبریزو اصفهان به اتمام برسد که در اینصورت تولید این فراورده بیش از 7 میلیون لیتر دیگر در روز افزایش می یابد.
درعین حال آمارهای گمرک نشان می دهد در حال حاضر ایران صادرکننده 700 هزار لیتر بنزین در هر روز است که این بنزین به کشورهایی چون عراق،افغانستان ،ارمنستان و برخی دیگر از کشورهای همسایه صادر می شود.
در این بین در صورت افزایش تولید بنزین کشور تا مرز 70 میلیون لیتر در روز تا پایان سالجاری این سوال ایجاد می شود که در شرایطی که تولدی بنزین کشور 60 میلیون لیتر در روز است و مصرف 54 میلیون لیتر که نشان از مازاد 6 میلیون لیتری بنزین دارد اما ما تاکنون تنها موفق به صدور 700 هزار بشکه از این میزان شده ایم در صورت افزایش تولید بنزین چه برنامه ای برای صادرات این فراورده پیش بینی شده است.
به نظر می رسد با توجه به ایجاد بحران در تامین بنزین کشور مسوولان نفتی بدون توجه به این امر اقدام به توسعه پالایشگاه های موجود کرده اند.آنهم در شرایطی که پالایشگاه های جدید نیز در مرحله احداث قراردارند.هر چند که بسیاری از این پالایشگاه به دلیل عدم تامین منابع مالی مسکوت مانده اند و حتی تلاش های مسوولان نفتی برای برگزاری همایش هایی در کشورهایی چون چین برای جلب سرمایه گذاری در این بخش بی جواب مانده است اما به هر حال گفته می شود تا پایان برنامه پنجم توسعه ظرفیت تولید بنزین کشور به بیش از 100 میلیون لیتر در روز افزایش خواهد یافت.
در شرایطی که به اذعان مسوولان مصرف بنزین در کشور کنترل شده و افزایش مصرف این فراورده با شیب بسیار کندی در حال پیشروی است بنابراین بزودی در شرایطی که تا پیش از این به دلیل کمبود بنزین با معضل واردات آن مواجه بودیم با دور جدید از مشکلات بنزینی مواجه خواهیم شد.
چرا که در شرایطی که هنوز نتوانسته ایم بازار مشخصی را برای صادرات بنزین مازاد خود پیدا کنیم باید تولید بنزین را به میزان مصرف کنترل کنیم و این یعنی مسکوت ماندن سرمایه گذاری صورت گرفته که البته خلاف برنامه 20 ساله کشور نیز هست.چرا که براساس چشم انداز 20 ساله کشور باید تا افق 1404 از خام فروشی فاصله بگیریم و به صادرکننده فراورده های نفتی بدل شویم.در این شرایط به نظر میرسد توسعه پالایشگاه های کشور بدون کار کارشناسی دقیق صورت گرفته که می تواند منافع ملی را نیز با مشکل مواجه کند.
همانچیزی که از دید مسوولان نفتی نادیده گرفته شده و همواره با تاکید بر افزایش تولید این فراورده این امر را یک افتخار ملی می دانند.اگرچه رهایی از بحث صادرات بنزین خود یک افتخار ملی است اما افزایش بیش از حد تولید این فراورده در شرایطی که تولید نفت کشور با کاهش شدید روبه رو شده است می تواند درآمد کشور را با کاهش محسوسی مواجه کند.
تولید نفت کشور در حال حاضر به کمتر از 4 میلیون بشکه در روز کاهش یافته است و در حال حاضر نیز روزانه حدود یک میلیون و 700 هزار بشکه نفت به پالایشگاه ها جهت تبدیل به فراورده های نفتی تخصیص داده می شود که این رقم در صورت وارد مدارشدن تمام پالایشگاه های مذکور تا پایان سال به بیش از 2 میلیون لیتر در روز افزایش می یابد که این امر به معنی کاهش صادرات نفت ایران به زیر 2 میلیون بشکه در روز و از دست دادن جایگاه دومین صادرکننده نفت اوپک و کاهش شدید قدرت ایران در مجامع بین المللی می شود.آنهم در شرایطی که تاکید می شود که تا سال 2040 بازیگرادن اصلی دنیا نفت خام خواهد بود.بنابراین در شرایط فعلی ضرورت دارد مسوولان نفتی کشور بار دیگر به بررسی برنامه های افزایش تولید بنزین کشور بپردازند تا از بحرانی دیگر در نفت جلوگیری شود.